De Stadswerf Koningspoort is een scheepswerf waar erfgoedschepen nog altijd uit het water gehaald worden voor onderhoud, reparatie of restauratie. De werf is wekelijks in gebruik door een ander erfgoedschip en vormt daarmee een levend decor van historische scheepvaart en oude ambachten.

De werf ligt op de zogeheten Koningsdam, die in 1963 werd aangelegd ter afsluiting van de monding van de Rotte, als onderdeel van de Deltawerken. Hiermee kwam een eind aan de eeuwenoude toegangspoort waardoor Rotterdam haar welvaart binnenkreeg. Op de plek van de voormalige Koningsbrug met de vier leeuwen werd in 1983 begonnen met de herontwikkeling van het gebied. Architect Piet Blom ontwierp de iconische kubuswoningen, en om de Oude Haven aantrekkelijk te maken, werd het ligrecht aan erfgoedschepen onder gunstige voorwaarden aangeboden.

In datzelfde jaar werd een scheepshelling uit 1930, afkomstig uit Groningen, naar Rotterdam gehaald, evenals een mobiele, elektrische werfkraan uit 1915. Deze kraan – de oudste nog werkende werfkraan van Nederland – rijdt op rails en wordt dagelijks gebruikt om onderdelen als masten, zwaarden en ijzeren platen te verplaatsen. De scheepshelling en kraan vormen samen met het terrein een unieke onderhoudsfaciliteit voor de erfgoedschepen die het havengebied zijn historische uitstraling geven.

Op de werf staan diverse oude machines en gereedschappen die vroeger werden gebruikt voor het bewerken van ijzer en staal. Ambachten als smeden, lassen en klinken worden hier nog steeds in de praktijk gebracht. Tijdens Open Monumentendag worden deze technieken gedemonstreerd en kan het erfgoedschip dat dan op de helling ligt bezocht worden.

In 1983 werden er ook een stenen werfhuis/smederij en een houten houtloods gebouwd, beide in de stijl van een vissershaven uit de jaren 1920. De werf wordt sinds 2020 beheerd door de stichting Stadswerf Koningspoort, die grotendeels draait op vrijwilligers en semi-vrijwilligers, met steun van de Vrienden-van-de-Koningspoort. De gemeente had de werf in 2019 gesloten, maar dankzij burgerinitiatief kon deze behouden blijven.

Om de exploitatie sluitend te maken, wordt het terrein verhuurd voor uiteenlopende evenementen zoals de Memorial Sloepen Race, de Eureka Kennismakingsweek van het RSG en de MaasRace tijdens de Wereldhavendagen. Daarnaast zijn er mogelijkheden voor kleinere bijeenkomsten, zoals vergaderingen, diners en filmvertoningen in de tjalk Krimpenerwaard uit 1891, gebouwd in Rotterdam bij werf Kalkman te Kralingsche Veer.

Voor groepen van 30 tot 100 personen zijn er faciliteiten beschikbaar met bar, barbecue en houtoven voor feestelijke gelegenheden zoals verjaardagen of familieborrels. Elke dinsdag verzorgt de KoningsKeuken een eenvoudige, betaalbare maaltijd voor bewoners van de schepen (‘liggers’) en omwonenden.

Tot slot biedt horecavoorziening WERF een sfeervol terras en aangenaam restaurant voor bezoekers van deze unieke plek in hartje Rotterdam

Programma
Tijdens de OMD zijn op de Koningspoort de volgende zaken te doen:

– FreeRunners van Rush World geven op zaterdag en zondag vanaf 12:00 demonstraties en wedstrijden.
– Kinderen (van alle leeftijden) kunnen gratis onder begeleiding zelf het FreeRunners parcours verkennen.
– Er zijn demonstraties van ambachten zoals smeden en houtbewerking.
– Kolossale antieke scheepsmotoren draaien met veel stampij op de wal.
– Er worden rondleidingen over de werf georganiseerd.
– In een gerestaureerde tjalk uit 1891 worden oude films van Rotterdam vertoond.
– Het erfgoedschip dat voor onderhoud op de scheepshelling ligt kan worden bezocht.
– Ook andere erfgoedschepen in de Oude Haven kunnen van binnen worden bekeken.
– Er zijn gratis rondvaarten door de erfgoedhavens van Rotterdam.
– Er is een vintagemarkt met kramen waar allerlei oude spullen worden verkocht.
– Restaurant WERF biedt een keur aan lekkere hapjes en drankjes op een gezellig terras, waar ouders ontspannen kunnen zitten terwijl kinderen het FreeRunners parcours verkennen..

Iedere bezoeker krijgt bij aankomst na registratie een munt voor een gratis versnapering.

Leuk voor kinderen
Kinderen hebben de unieke gelegenheid om gratis het speciale parcours van de FreeRunners zelf te proberen. Zij krijgen daarbij toelichting van de FreeRunners.
Het parcours is een opstapeling van moeilijk te overbruggen objecten, waar ouders van gruwen. Maar kinderen kunnen zich er heerlijk op uitleven.

Kinderen kunnen – onder begeleiding – meevaren met de gratis rondvaarten door de erfgoedhavens.

Oudere kinderen kunnen laten zien wat zij als smid waard zijn.

Goed om te weten
Vroeg op de dag is het rustig, zodat kinderen makkelijk hun weg vinden.
• Tussen 12:00 en 15:00 is het zowel op zaterdag als op zondag druk, ook op het FreeRunners parcours.
• Tussen 15:00 en 18:00 is het weer wat rustiger, en krijgen kinderen meer kansen om het FreeRunners parcours te verkennen.