Kunstinstituut Melly opende zijn deuren in 1990 onder de voormalige naam Witte de With Centrum voor Hedendaagse Kunst. Het gebouw werd in 1873 gebouwd als meisjesschool voor burgeronderwijs en bleef een school tot het de functie van kunstinstituut kreeg. Sinds 1990 is Kunstinstituut Melly een plek voor tentoonstellingen van hedendaagse kunst, publieksprogramma’s, boeken, leerervaringen en meer. De voormalige klaslokalen zijn omgevormd tot tentoonstellingsruimtes, een cantina en boekwinkel genaamd MELLY, een educatieve ruimte, en andere ruimtes die zijn gewijd aan collectief leren.

Sinds de oprichting in 1990 en gedurende drie decennia heette het instituut Witte de With Centrum voor Hedendaagse Kunst en werd het in de volksmond “Witte de With” genoemd. In 2021 is de naam van het instituut officieel gewijzigd in Kunstinstituut Melly. De oude naam is gelijk aan de locatie van ons instituut: Witte de Withstraat. Deze naamkeuze paste in het Rotterdamse cultuurbeleid uit de jaren tachtig om de straat om te vormen tot een “kunst-as”. De naamgever van de straat is Witte Corneliszoon de With, een zeventiende-eeuwse zeeofficier, dienend in de Verenigde Oost-Indische Compagnie en de Verenigde West-Indische Compagnie. Deze compagnieën waren van groot belang voor de koloniale expansie van Nederland

De zoektocht naar een nieuwe naam werd in 2017 in gang gezet na een open brief waarin werd opgeroepen tot naamsverandering. Dit leidde tot een openbaar naamsveranderingsproces. De nieuwe naam verwijst naar een kunstwerk van Ken Lum, te zien op de zijkant van het gebouw, getiteld “Melly Shum Hates Her Job” (1989), dat voor het eerst werd getoond in 1990 tijdens de opening van het kunstinstituut.

De hernoeming van het kunstinstituut was een stap in het nadenken over hoe dit gebouw een plek kan blijven voor collectief leren, maar ook open kan staan voor collectieve actie voor sociale verandering, gezamenlijke verbeelding en artistieke vrijheid.

Ook andere kunstcentra hebben hun thuis gevonden in dit gebouw: in het verleden huisvestte het platform voor hedendaagse kunst TENT Rotterdam, en momenteel is het HipHopHuis er gevestigd — een veelzijdige creatieve hub gewijd aan hiphop cultuur.

Programma
Op 13 september organiseren HipHopHuis en Kunstinstituut Melly samen een feest om het vinylarchief, dat zichtbaar is in de ruimte, verder tot leven te brengen. Dit evenement markeert de afsluiting van de huidige editie van “Tools for Conviviality”, een doorlopend project waarin we onze boekwinkel, café en eventruimte heroverwegen en transformeren om ruimte te maken voor verschillende vormen van samenzijn. Deze editie, getiteld “Common Ground”, is ontwikkeld in samenwerking met onze buren van HipHopHuis. Dit feest is gratis maar een reservering is vereist. 

Daarnaast zijn er tijdens de Open Monumentendagen vier tentoonstellingen te zien. Gedurende dit weekend is de toegang voor iedereen gratis.

“Simnikiwe Buhlungu: hygrosummons”
De tentoonstelling van Simnikiwe Buhlungu transformeert het gebouw van Kunstinstituut Melly in een poreuze, reagerende plek. Simnikiwe roept het water feitelijk op om te laten zien hoe kennis, geschiedenis en ecologie circuleren en samenkomen. De waterplassen worden niet gezien als een onbelangrijk detail, maar als een plek van ophoping, tegenstrijdigheid en samenhang.

“Ola Hassanain: The Watcher”
Het werk van Ola Hassanain beweegt zich tussen architectuur, film en ruimtelijke strategieën. De kunstenaar reflecteert daarbij op de vraag hoe macht zichtbaar en tastbaar wordt in de bebouwde omgeving. Ze houdt zich bezig met plekken die zijn gevormd door klimaatinstabiliteit, postkoloniale erfenissen en vervreemding, en denkt na over de politiek van het bewonen. Welke invloed hebben ecologische en sociale systemen na verloop van tijd op elkaar?

“Paulo Nimer Pjota: A Lua e Eu (The Moon and I)”
Paulo Nimer Pjota is een kunstenaar wiens grootschalige werken schilderkunst en tekenkunst combineert op gevonden materialen zoals metalen platen, leeg canvas en zakken. Zijn composities bundelen beelden uit de archeologie, straatcultuur, stripboeken, reclame, muziek en mythologie door middel van een proces van visual sampling.

“35 jaar of Minds and Matter”
In 2025 viert Kunstinstituut Melly zijn 35-jarig jubileum. Ter gelegenheid hiervan presenteren we een tentoonstelling van ons archief, samengesteld door de archivaris van de instelling, marjolijn kok.

Rotterdamse Jaar van de Vrouw
Het gebouw was oorspronkelijk een meisjesschool voor voortgezet onderwijs, een Hoogere Burgerschool — de tweede in zijn soort in Nederland. Waar voortgezet onderwijs voor meisjes vroeger vooral bestond uit het leren van borduren, goede manieren en Frans, introduceerde dit nieuwe model van de burgerschool een breder curriculum: de leerlingen leerden moderne talen, wetenschap, literatuur, deden aan sport en meer. Het doel was om een nieuwe middenklasse van ambtenaren, ondernemers en kantoorpersoneel op te leiden. Ook kregen de leerlingen kunstonderwijs, in een klaslokaal op de begane grond. Men geloofde destijds dat vrouwen beter zouden zijn in kunst, omdat ze een grotere aanleg zouden hebben voor het begrijpen van schoonheid.

Tegenwoordig draagt het kunstinstituut de naam van Melly Shum, een kunststudent die wordt geïdentificeerd als vrouw en die afgebeeld is op het billboard van Ken Lum uit 1990, te zien aan de zijkant van het gebouw. In de loop der jaren, en door haar voortdurende zichtbaarheid in de Boomgaardsstraat, is Melly Shum uitgegroeid tot een visueel icoon in de stad en daarbuiten. Uiteindelijk werd haar naam in 2021 gekozen tijdens het proces van naamsverandering van het kunstinstituut — een zeldzaam voorbeeld van een hedendaagse kunstinstelling die vernoemd is naar een vrouw.

Leuk voor kinderen
Het hele jaar door organiseert Kunstinstituut Melly verschillende kunstactiviteiten voor kinderen. Bij de balie zijn kaarten en een spel beschikbaar die je bezoek aan de tentoonstellingen van Paulo Nimer Pjota en Ola Hassanain begeleiden — ontworpen om de kunstwerken op een speelse en andere manier te ervaren.
De tentoonstelling “35 jaar of Minds and Matter” bevat een ruimte die is gewijd aan kunsteducatiematerialen, inclusief een speurtocht waarmee je het archief kunt verkennen.
Onze nieuwe educatieruimte op de begane grond is doorlopend geopend en biedt verschillende creatieve activiteiten voor alle bezoekers.

Voor al deze activiteiten is geen reservering nodig — je kunt gewoon meedoen tijdens je bezoek.

Goed om te weten
•Het gebouw is rolstoeltoegankelijk.
•Toegang tot Kunstinstituut Melly is gratis tijdens de Open Monumentendagen.