In het bruisende hart van het moderne Rotterdam staat één van de stadsiconen van wederopbouw: het imposante gebouw van de Rotterdamsche Bank. Het is bijna symmetrisch, met ronde hoeken aan zowel de zijde van het Binnenwegplein als van de Koopgoot – a.k.a. de Beurstraverse. Het pand huisvest tegenwoordig echter geen financieel kapitaal meer, wel kapitaal voor hoofd en hart. Achter de hoge verticale raampartijen vind je sinds 2014 bij Donner namelijk stapels boeken in plaats van stapels bankbiljetten. Studentes Cultureel Erfgoed Amber en Josephine zijn er graag te vinden. Josephine: ’Er is hier een soort vanzelfsprekend welkomstgevoel, dat heel uitnodigend is. Waardoor ik altijd denk: laat mij hier maar drie uur achter om alle achterkanten van de boeken te lezen, ik vermaak me wel! Dat is wat ik voel als ik hier binnenloop.’

Van bankbiljetten tot boeken – duurzame herinneringen aan de Coolsingel

Amber van den Boomgaard en Josephine Feij kennen elkaar van hun studie aan de Reinwardt Academie en zijn twee bekende gezichten van het vrijwilligersteam van Open Monumentendag Rotterdam. ‘We hebben samen nu twee jaar in het Schielandshuis bij het informatiepunt gestaan. Dat is heel erg leuk en dat gaan we dit jaar ook weer doen.’vertelt Josephine. Amber vult aan: ‘We helpen mensen eigenlijk een beetje op weg op de dag zelf. We zoeken dat ook zelf graag uit. Wat is er dit jaar allemaal, welke routes zijn er?’ Josephine: ‘Ik kom zelf niet uit Rotterdam, ik kom uit Delft. Rotterdam was voor mij niet een plek die ik goed kende, maar door Open Monumentendag ben ik het zelf ook gaan leren kennen!’

Amber heeft een tijd gewerkt bij Diner at Donner: een knus huiskamercafé, op de hoek van de eerste verdieping van de boekhandel, met uitzicht over de stadse drukte van de Coolsingel. ’Omdat ik hier werkte in het café, ben ik veel in dit gebouw geweest. Ik vind het gewoon een supermooi monument en heel erg leuk om te zien wat er allemaal gaande is.’ In die tijd werd er ook nog druk verbouwd, in de transitie van bank naar boekhandel, vertelt Amber: ‘Het is best wel een massief gebouw, maar ze hebben geprobeerd meer licht naar binnen te laten schijnen door bijvoorbeeld de systeemplafonds weg te halen. Zo is ook wat meer van het karakter en de authenticiteit van het gebouw naar voren gekomen. Ik vind dat dat echt goed gelukt is!’

De originele functie van het rijksmonument is een bank. Nadat op 14 mei 1940 tijdens het bombardement op Rotterdam het toenmalige Rotterdamsche bankgebouw aan de Boompjes is verwoest, wordt al in 1941 gestart met de bouw van een nieuw pand op de Coolsingel. Het is ontworpen door de vaste architect van de bank, Hermann Friedrich Mertens. Bij het slaan van de eerste paal, op 31 maart van dat jaar, spreekt directievoorzitter K.P. van der Mandele de volgende historische woorden: ’De paal, die dadelijk in den grond wordt geslagen, is de eerste paal voor het nieuwe Rotterdam, wij zijn dus hier aanwezig bij het begin van den wederopbouw.’ Door een bouwstop in 1943 – al het bouwmateriaal wordt door de bezetter opgeëist voor de bouw van de Atlantikwall, een 5000 km lange kustverdedigingslinie van Noorwegen tot aan de Frans-Spaanse grens – wordt er tot de bevrijding niet verder gebouwd.